Osoby usamodzielniane korzystające z pomocy w oparciu o ustawę o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej to osoby opuszczające:
- rodzinę zastępczą
- rodzinny dom dziecka
- placówkę opiekuńczo-wychowawczą
- regionalną placówkę opiekuńczo – terapeutyczną
Osobie usamodzielnianej
1) przyznaje się pomoc na:
a) kontynuowanie nauki
b) usamodzielnienie
c) zagospodarowanie
2) udziela się pomocy w uzyskaniu:
a) odpowiednich warunków mieszkaniowych
b) zatrudnienia
3) zapewnia się pomoc prawną i psychologiczną
Prawo do pomocy ma osoba , która w ww. formie opieki została umieszczona na podstawie orzeczenia sądu i przebywała w niej co najmniej:
- 3 lata – w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą spokrewnioną,
- 1 rok – w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą niezawodową, zawodową, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo – wychowawczą.
Uwaga! osoba, która osiągnęła pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, może przebywać w dotychczasowej rodzinie zastępczej/placówce opiekuńczo – wychowawczej, za zgodą odpowiednio rodziny zastępczej/dyrektora placówki, jeżeli się uczy, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 roku życia. w takim przypadku pomocą z tytułu usamodzielnienia wychowanek zostaje objęty dopiero po opuszczeniu rodziny lub placówki
Warunkiem przyznania pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki jest:
- wskazanie przez osobę usamodzielnianą co najmniej na rok przed osiągnięciem przez nią pełnoletności danych osobowych osoby, która podejmuje się pełnienia funkcji opiekuna usamodzielnienia oraz przedstawienie pisemnej zgody tej osoby
- złożenie indywidualnego programu usamodzielnienia na miesiąc przed osiągnięciem pełnoletności
- złożenie wniosku o przyznanie pomocy
Opiekunem usamodzielnienia może zostać, po wyrażeniu zgody :
- jeden z rodziców zastępczych
- prowadzący rodzinny dom dziecka
- koordynator rodzinnej pieczy zastępczej
- pracownik socjalny pcpr
- wychowawca lub psycholog placówki
- inna osoba wskazana przez osobę usamodzielnianą i zaakceptowana przez kierownika pcpr
Do zadań opiekuna usamodzielnienia należy:
- zaznajomienie się z dokumentacja i droga życiową osoby usamodzielnianej
- opracowanie wspólnie z osobą usamodzielnianą indywidualnego programu usamodzielnienia
- ocena realizacji indywidualnego programu usamodzielnienia oraz jego modyfikowanie
- współpraca z rodziną osoby usamodzielnianą oraz ze środowiskiem lokalnym, zwłaszcza ze szkołą oraz gminą
Indywidualny program usamodzielnienia przygotowuje osoba usamodzielniana wraz z opiekunem usamodzielnienia a następnie jest on zatwierdzany przez kierownika pcpr. Program usamodzielnienia winien określać w szczególności:
- zakres współdziałania osoby usamodzielnianej z opiekunem usamodzielnienia,
- sposób uzyskania przez osobę usamodzielnianą wykształcenia lub kwalifikacji zawodowych, pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych oraz w podjęciu przez osobę usamodzielnianą zatrudnienia.
Przygotowując indywidualny program usamodzielnienia, osoba usamodzielniana uwzględnia w nim plan podejmowanych działań wynikających z programu oraz termin ich realizacji.
Indywidualny program usamodzielnienia staje się podstawą przyznania świadczeń na usamodzielnienie z datą podpisania go przez osobę usamodzielnianą , opiekuna usamodzielnienia oraz kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie.
Wniosek o przyznanie pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki osoba usamodzielniana składa w powiecie właściwym do ponoszenia wydatków na finansowanie pomocy na kontynuowanie nauki i usamodzielnienie za pośrednictwem pcpr właściwego ze względu na miejsce pobytu osoby usamodzielnianej.